Ngôn ngữ lập trình là nhóm ngành được quan tâm hàng đầu. Bài viết này sẽ giúp các bạn hiểu được ngôn ngữ lập trình là gì và giải đáp thắc mắc nên học ngôn ngữ lập trình nào. Cùng tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé!
Thành phần và cấu trúc của ngôn ngữ lập trình
Hiểu rõ các thành phần cấu trúc của một ngôn ngữ lập trình là điều cần thiết để lập trình viên sử dụng ngôn ngữ một cách hiệu quả. Dưới đây là các thành phần chính:
Bộ ký tự của một ngôn ngữ lập trình bao gồm các ký tự và biểu tượng cần thiết để tạo nên mã nguồn. Điều này bao gồm các chữ cái, số, toán tử, từ khóa, ký hiệu đặc biệt và khoảng trắng. Mỗi ngôn ngữ lập trình có một bộ ký tự riêng biệt, phù hợp với cú pháp và cách thức hoạt động của nó.
Cú pháp (syntax) là tập hợp các quy tắc xác định cách sắp xếp và cấu trúc các thành phần trong một chương trình. Nó giúp developer viết code đúng syntax và không có lỗi cú pháp. Các quy tắc cú pháp bao gồm cách đặt tên biến, định nghĩa hàm, sử dụng câu lệnh điều khiển,… Việc code đúng cú pháp là bắt buộc để chương trình có thể chạy đúng cách.
Ngữ nghĩa liên quan đến ý nghĩa và mục đích của các câu lệnh, biểu thức và cấu trúc mã trong ngôn ngữ lập trình. Ngữ nghĩa được xác định bởi các quy tắc lập trình và cú pháp của ngôn ngữ. Hiểu ngữ nghĩa là điều quan trọng để phát triển và duy trì các ứng dụng phần mềm chất lượng cao.
Các thành phần này tạo nên nền tảng cho việc viết mã và phát triển ứng dụng trong bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào.
Các thành phần của ngôn ngữ lập trình
Ngôn ngữ lập trình được cấu thành bởi các thành phần sau:
Tổng kết lại, các thành phần của ngôn ngữ lập trình bao gồm cú pháp, từ vựng, cú pháp chương trình, thư viện, trình biên dịch, trình thông dịch và các công cụ hỗ trợ.
Đặc trưng cơ bản của các ngôn ngữ lập trình phổ biến
Trong lập trình, việc nhận biết các phân loại dữ liệu cơ bản là một yếu tố cốt lõi. Chúng xác định phương pháp lưu trữ và quản lý dữ liệu trong một ứng dụng. Dưới đây là 4 kiểu dữ liệu thông dụng:
Để đảm bảo chương trình hoạt động hiệu quả, việc thiết lập một cách thức nhận diện các phần không gian trống trong bộ nhớ, để sử dụng như một khoản không gian lưu trữ dữ liệu, là điều cần thiết. Một trong những kỹ thuật thông dụng để làm điều này là áp dụng tên biến làm chỉ dấu. Tùy vào từng loại ngôn ngữ lập trình, các không gian trống này có thể được định danh là các biến, hoặc chính xác hơn, là các con trỏ (pointer) mà chúng trỏ đến những khu vực cụ thể trong bộ nhớ mà các biến hoặc nhóm biến đang sử dụng.
Sau khi đã xác định dữ liệu một cách minh bạch, cần phải chỉ dẫn máy tính về phương pháp xử lý các phép toán liên quan đến dữ liệu đó. Các câu lệnh cơ bản được tạo ra thông qua việc áp dụng các từ ngữ (được quy định bởi ngôn ngữ lập trình) hoặc bằng cách kết hợp các quy tắc ngữ pháp hoặc cấu trúc cú pháp đã được thiết lập. Các câu lệnh này là những thành phần cơ bản của quá trình lập trình.
Tùy vào loại ngôn ngữ lập trình, các câu lệnh này có thể được sắp xếp theo một trình tự nhất định, cho phép tạo ra các chương trình với nhiều chức năng khác nhau. Thêm vào đó, không chỉ có các câu lệnh để tổ chức và biến đổi dữ liệu, mà còn có những loại câu lệnh được thiết kế để quản lý luồng xử lý của chương trình, chẳng hạn như các cấu trúc điều khiển như vòng lặp và kết hợp các hàm khác nhau. Những yếu tố này là nền tảng không thể thiếu của bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào.
Phương pháp sử dụng tham chiếu (referencing) đóng vai trò là kỹ thuật áp dụng các con trỏ hoặc tham chiếu nhằm truy cập và điều chỉnh nội dung tại các địa chỉ bộ nhớ cụ thể của biến, thực thể, hoặc các phần tử trong một mảng. Qua việc tham chiếu, việc phân chia và chia sẻ dữ liệu giữa nhiều phần của một ứng dụng trở nên dễ dàng hơn, điều này có hiệu quả cao hơn là sao chép dữ liệu một cách trực tiếp.
Trong các ngôn ngữ lập trình như C++, Java và Python, khái niệm tham chiếu được áp dụng một cách phổ biến, đặc biệt trong việc chuyển giao các tham số vào hàm hoặc khi cấu trúc nên những cấu trúc dữ liệu nhiều tầng cấp. Lợi ích của việc dùng tham chiếu bao gồm hiệu quả cao trong việc quản lý và sử dụng không gian lưu trữ bộ nhớ, đồng thời giảm bớt thời gian và công sức cần thiết cho người lập trình.
Việc tái sử dụng code được tiến hành thông qua việc chia tách code gốc thành các mô-đun nhỏ, có thể dễ dàng tái áp dụng trong các dự án khác. Ngôn ngữ lập trình như Java, Python và C# hỗ trợ các thư viện tiêu chuẩn với mô-đun có sẵn, điều này tạo điều kiện cho việc tái sử dụng một cách hiệu quả.
Ngôn ngữ lập trình có thay đổi không?
Các ngôn ngữ lập trình thường được cải tiến và phát triển theo thời gian để đáp ứng các yêu cầu và xu hướng công nghệ mới. Điều này đảm bảo rằng ngôn ngữ lập trình luôn phù hợp với sự phát triển của ngành công nghệ thông tin.
Miko Tech hy vọng qua bài viết các bạn có thể hiểu rõ hơn về ngôn ngữ lập trình và các loại ngôn ngữ phổ biến để cân nhắc chọn cho mình một ngôn ngữ mà mình muốn học nhé! Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ đến cho mọi người cùng đọc nhé!
Trần Tiến Duy tốt nghiệp cử nhân chuyên ngành Thương Mại Điện tử tại trường đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TPHCM. Từng Phụ trách mảng SEO Website tại nhiều lĩnh vực như giáo dục, công nghệ, thực phẩm, đồ dùng gia dụng, …v.v Trần Tiến Duy hiện đang là Giảng viên Digital Marketing với chuyên môn chính là SEO tại trường Cao Đẳng FPT Tp.HCM. Với hơn 5+ năm kinh nghiệm training & quản lý nhân sự về quản lý các dự án SEO/ Content SEO.
Hiện tại Trần Tiến Duy là SEO Manager tại công ty Miko Tech Agency chuyên về Thiết Kế Website, với sự Quản lý của anh đã đưa Miko Tech trở thành công ty chuyên về Thiết Kế Website thuộc TOP ngành trên nền tảng Internet hiện nay. Ngoài ra anh Trần Tiến Duy còn đào tạo training nhân viên. Ngoài ra anh Trần Tiến Duy còn đào tạo training nhân viên khoá học SEO Website nội bộ cho Doanh nghiệp giúp Doanh Nghiệp tối ưu tốc độ website phát triển kinh doanh mạnh mẽ hơn trong thời đại công nghệ số 4.0 hiện nay.
Anh Trần Tiến Duy còn chia sẻ miễn phí những Tool SEO hiệu quả giúp anh em SEOer tiết kiệm thời gian và được rất nhiều anh em trong giới SEOer và sinh viên sử dụng tại website: trantienduy.com/tool/
Trong thế giới công nghệ thông tin đầy biến động ngày nay, việc nắm vững các ngôn ngữ lập trình đã trở thành một điều kiện cơ bản không thể thiếu. Để giúp bạn tiếp cận và thích ứng với nhu cầu ngày càng cao của thị trường việc làm, chúng ta sẽ khám phá sâu hơn về 12 ngôn ngữ lập trình hàng đầu mà các nhà tuyển dụng đang đặc biệt quan tâm. Vietnix sẽ đi qua từng ngôn ngữ, khám phá những đặc trưng riêng biệt, đánh giá độ phức tạp và tìm hiểu cách thức ứng dụng của chúng trong thực tiễn.
Ngôn ngữ lập trình (programming language) là một dạng ngôn ngữ được chuẩn hóa theo một hệ thống quy tắc riêng, thường được sử dụng trong lập trình máy tính.
Mục đích chính là để thực hiện một tập hợp hữu hạn các bước hướng dẫn được xác định cụ thể mà máy tính có thể thực hiện, hay nói đơn giản hơn là để thực hiện các thuật toán. Các thuật toán có thể thực hiện việc điều khiển một thiết bị như máy in, ổ đĩa, robot,… Thực hiện một chức năng phần mềm trên máy tính hay ứng dụng và website.
